Hellenika

Monety

Ta strona nie jest katalogiem, ale prezentuje najważniejsze typy monetarne miast greckich, niektórych władców, a także tych miast lub państw, które biły monetę uważaną ze względów stylistycznych za „grecką” (nieco więcej informacji na ten temat tutaj). W przyszłości zamierzam dodać również podstawowe informacje o monetach rzymskich. Nie pokazuję wszystkich emisji, których wygląd zmieniał się zarówno pod względem przedstawienia jak i stylu, ale starałam się wybrać typy najbardziej charakterystyczne i najpowszechniejsze dla danego emitenta (w przyszłości planuję poszerzyć tę tabelkę o informacje o innych ważnych odmianach). Na razie ograniczam się do podstawowych informacji: wizerunki awersu i rewersu (informacje, które często można odnieść do różnych emisji) oraz nominał, datowanie i referencja (te dane dotyczą konkretnego egzemplarza pokazanego na zdjęciu). O najciekawszych typach będę pisać więcej w notkach na blogu.

Grecja właściwa

Argos

Argos

A: Protoma wilka
R: Litera A wpisana w quadratum incusum

AR triobol, ok. 270-250
SNG Copenhagen 31

Ateny

Ateny

A: Głowa Ateny w hełmie attyckim
R: Sowa, gałązka oliwna

AR tetradrachma, przed 421
SNG Copenhagen 31-40, Svoronos Athens XII 13

Egina

Egina

A: Żółw morski
R: Quadratum incusum podzielone na pięć części

AR stater, ok. 480-457
SNG Copenhagen 507

Eretria

Eretria (Eubea)

A: Krowa
R: Ośmiornica w quadratum incusum

AR didrachma, ok. 500-465
SNG Copenhagen 469

Karystos (Eubea)

Karystos (Eubea)

A: Krowa karmiąca cielę
R: Kogut

AR stater, 1 połowa III w.
BMC 12, Tabl. XVIII 11

Korynt

Korynt

A: Pegaz, litera koppa
R: Głowa Ateny w hełmie korynckim

AR stater, 346-307
Calciati 420

Liga eubejska

Liga eubejska

A: Głowa nimfy Eubei
R: Krowa

AR tetradrachma, ok. 357-338
SNG Dewing 1549

Elida - Olimpia

Olimpia (Elida)

A: Orzeł rozszarpujący zająca
R: Piorun

AR drachma, ok. 244-208
SNG Copenhagen 426

Sykion

Sykion

A: Chimera
R: Gołąb w wieńcu

AR stater, ok. 380-360
BMC 40, 56

Teby

Teby

A: Tarcza beocka
R: Amfora

AR stater, ok. 425-400
SNG Copenhagen 305

Macedonia i Tracja

Abdera

Abdera

A: Siedzący gryf
R: Głowa Apollina

AR stater, ok. 375-360
May 480

Akanthos

Akanthos

A: Lew atakujący byka
R: Quadratum incusum

AR tetradrachma, ok. 525-500
SNG ANS 4

Maroneja

Maroneja

A: Koń
R: Winorośl w quadratum incusum

AR tetradrachma, ok. 386-348
SNG Copenhagen 606

Mende

Mende

A: Dionizos na ośle
R: Winorośl w quadratum incusum

AR tetradrachma, ok. 460-423
SNG ANS 350

Thasos

Thasos

A: Głowa Dionizosa w wieńcu z bluszczu
R: Herakles

AR tetradrachma, 146-50
SNG Copenhagen 1040-1045

Filip II

Filip II

A: Głowa Apollina
R: Biga

AV stater, 323-315 (emisja pośmiertna)
Le Rider 581

Aleksander III (Wielki)

Aleksander III (Wielki)

A: Głowa Heraklesa
R: Zeus Aetoforos

AR tetradrachma, 332-326
Price 4

Demetrios Poliorketes

Demetrios Poliorketes

A: Nike na dziobie statku
R: Kroczący Posejdon

AR tetradrachma, ok. 300-295
SNG Oxford 3243

Magna Graecia i Sycylia

Akragas

Akragas

A: Orzeł
R: Krab

AR didrachma, ok. 510-480
SNG ANS 906

Gela

Gela

A: Jeździec
R: Protoma boga rzeki (byk z ludzką głową)

AR tetradrachma, ok. 480-475
Jenkins 230, 113

Himera

Himera

A: Kogut
B: Krab

AR didrachma, 483-472
SNG ANS 157

Naxos

Naxos

A: Głowa Dionizosa
B: Kiść winogron

AR drachma, ok. 520-500
SNG ANS 514

Posejdonia

Posejdonia

A: Kroczący Posejdon
R: Byk

AR nomos, ok. 470-445
SNG ANS 659

Selinunt

Selinunt

A: Liść dzikiego selera
R: Quadratum incusum podzielone trójkątami w wiatrak

AR didrachma, ok. 520-500
SNG Copenhagen 591, SNG ANS 676

Syrakuzy

Syrakuzy

A: Kwadryga
R: Głowa nimfy Aretuzy i cztery delfiny

AR tetradrachma, ok. 460-440
Boehringer 514

Notka na blogu

Zankle-Messana

Zankle-Messana

A: Delfin i wygięta w półksiężyc linia symbolizująca port w Zankle
R: Podział na kwadraciki, muszla przegrzebka w jednym z nich

AR drachma, ok. 520-510
Weber 1407, Gielow 69

Azja Mniejsza i wyspy

Byzantion

Byzantion

A: Byk stojący na delfinie
R: Quadratum incusum podzielone na cztery części

AR siglos, ok. 340-320
SNG BM Black Sea 21, SNG Copenhagen 476

Chios

Chios

A: Siedzący sfinks
R: Quadratum incusum podzielone na cztery części

AR tetradrachma, ok. 380-350
BMC 33

Efez

Efez

A: Pszczoła
R: Protoma jelenia

AR tetradrachma, 387-295
BMC 47

Kyzikos

Kyzikos

A: Mały Herakles, poniżej tuńczyk*
R: Quadratum incusum

El hekte, V-IV w.
Von Fritze I 208

Milet

Milet

A: Głowa Apollina
R: Lew

AR drachma, ok. 259-246
BMC 193, 95

Rodos

Rodos

A: Głowa Heliosa
R: Róża

AR tetradrachma, 205-190
SNG Copenhagen 757

Wybrzeża Morza Czarnego

Istros

Istros

A: Dwie głowy (Dioskurowie?)
R: Orzeł na delfinie

AR drachma, IV w.
SNG BM Black Sea 244

* Kyzikos ma niezwykle bogaty repertuar wizerunków na awersach, cechą charakterystyczną mennicy jest występujący zawsze tuńczyk.


Najważniejsze skróty stosowane w numizmatyce:

AV – złoto
AR – srebro
El – elektron
AE – brąz

Katalogi:

BMC – Catalogue of Greek Coins in the British Museum
RIC – Roman Imperial Coins
SNG – Sylloge Nummorum Graecorum



Wszystkie zdjęcia pochodzą z serwisu CoinArchives.
Dokładne dane bibliograficzne do podawanych na tej stronie referencji można znaleźć tutaj.



Reklama

14 Komentarzy »

  1. Batdzo ciekawa stronka !
    Pozdrawiam

    Komentarz - autor: Fruti — 16.10.2009 @ 5:04 pm

  2. Bardzo dobra strona. Gratuluję i będę wdzięczny jako internauta za jej dalszy rozwój.

    Nie jestem znawcą ale tak jak się przyglądam zaprezentowanej monecie tebańskiej, to wzbudza moje wątpliwości to jakie naczynie przedstawione jest na rewersie. Według opisu jest to amfora ale mi się wydaje, ze jest to krater wolutowy. Ucha czy też imadła jak kto woli wystają ponad wylew i po środku otworów znajduje się „kropka” (może imitacja woluty), szyjka też dość gruba. Brzusiec pasuje do jednego i do drugiego. Czy są jakieś inne źródła, które pozwalają stwierdzić, że to amfora?

    Pozdrawiam

    Komentarz - autor: ehnita — 19.11.2009 @ 12:07 am

  3. @ ehnita – bardzo celna uwaga 🙂 W numizmatyce zanadto często tak bywa, że jak ktoś kiedyś coś napisał, tak wszyscy potem powtarzają bezmyślnie. Sama mam taki problem z monetami ptolemejskimi, których jeden element został ok. 100 lat temu opisany jako „berło lotosowe”, sęk w tym, że poza tym opisem takie zwierzę nie istnieje, ale wszyscy zamieszczają je w opisach, zamiast zastanowić się, co to tak naprawdę jest.

    A wracając do monety tebańskiej, to istotnie bliższe przyjrzenie się górnej części naczynia wskazywałoby na krater, aczkolwiek zapewne zadecydowały proporcje brzuśca, nieco bliższe amforom. Pooglądałam sobie na CoinArchives różne monety, które pojawiają się na hasło „amphora” i różne bardzo są przedstawione tam naczynia (włącznie z „jednouszną amforą”, co poniekąd jest oksymoronem, ale są też np. dość typowe amfory transportowe), więc nie wiem, czy przypadkiem nie jest tak, że jest to relikt czasów, kiedy nikt się aż tak bardzo typologią nie przejmował, i po prostu „amfora” znaczyło tyle co „waza”. Hasło „krater” pokazuje kilka wpisów niemieckich, angielskie „crater” żadnych, natomiast jeden z tych niemieckich jako krater opisuje typowy kantaros… Z ciekawości przy najbliższej okazji zapytam kolegi, które jest stricte numizmatykiem, co o tym sądzi.

    Komentarz - autor: ferengis — 19.11.2009 @ 1:14 am

  4. Przyjrzałem się również innym monetom na tej stronie i w większości przypadków faktycznie wygląda to, patrząc na proporcje, jak amfora, tak więc pewnie dałem się zwieść przesadnemu formalizmowi. Pytając o inne źródła byłem ciekaw czy są np jakieś pośrednie przekazy, które pozwoliły by taki symbol interpretować i to skąd się on wziął. Tak jak dla Aten nie budzi wątpliwości sowa tak ciekawe jest czy w lokalnych mitach czy opisach dało by się doszukać interpretacji, czy to krater czy amfora.

    Komentarz - autor: ehnita — 19.11.2009 @ 10:59 pm

  5. Wiesz, to może być tak, że naprawdę ktoś kiedyś napisał „amfora” i zostało 🙂 Jak dla mnie te woluty są dość przekonujące – przeszukałam moje pokaźne zasoby zdjęć i nie znalazłam amfor, które by miały tak ukształtowane imadła – teoretycznie w tych bardzo ozdobnych naczyniach italskich mogłoby się coś takiego znaleźć, ale one z kolei nie miałyby szansy znaleźć się na monecie beockiej. Muszę dorwać tego kolegę i odpytać. Albo zapytam prof. Mielczarka – i tak muszę do niego napisać. W jego książce, nawiasem mówiąc, też jest amfora. Ale te woluty nie dają mi spokoju.

    Komentarz - autor: ferengis — 20.11.2009 @ 12:21 am

  6. dzieki mialem prae domowa xD

    Komentarz - autor: aga — 14.01.2010 @ 6:14 pm

  7. Panowie pragnę zwrócić uwagę iż pokazujecie wizerunki monet na przykładach kopii i to dość marnie wykonanych np. złota moneta Filipa II ( rewers/oraz awers trochę mocno różnią się od oryginalnych monet) no ale fajny pomysł na stronke :P.

    Komentarz - autor: F. — 17.10.2010 @ 10:03 pm

  8. Wszystkie zdjęcia monet na tej konkretnej podstronie pochodzą z serwisu Coin Archives, który pokazuje monety z aukcji – więc ewentualne kwestie kopia/autentyk należy raczej kierować do konkretnych domów aukcyjnych. Zdjęcia monet umieszczane w notkach na blogu są robione w muzeach (głównie British i Pergamonmuseum). Na podstawie samego zdjęcia nie sposób stwierdzić, czy moneta jest kopią, miałam w rękach (w muzeach i na wykopie) i świetne stany zachowania, i najróżniejsze odmiany stylistyczne, więc po samym wyglądzie stempli na reprodukcji nie podjęłabym się wyrokowania co do autentyczności. Być może któraś z akurat „zacytowanych” monet jest falsem, ale mieli je w rękach specjaliści z największych domów aukcyjnych…

    A tak poza tym jestem kobietą w liczbie pojedynczej, co chyba nietrudno zauważyć, oglądając bloga…

    Komentarz - autor: ferengis — 17.10.2010 @ 10:51 pm

  9. Zaledwie kilka wieków wcześniej narodził się pieniądz monetarny ( prawdopodobnie w Lidii VII w.p.n.e) i już taka dokładność i precyzja wykonania.
    Wspaniałe odwzorowanie detali. Stemple mennicze wykonywali prawdziwi mistrzowie. Monety te były wzorem dla mennictwa rzymskiego, które może nie jest takiej urody, ale także zachwyca na swój sposób, mam na myśli monety republiki.
    Stronka jest bardzo przejrzysta i przyjemna- dziękuję.

    Komentarz - autor: ceram — 30.01.2011 @ 10:42 pm

  10. witam. znalaazłem monetę na której jest orzeł który ma dwie szyje a z każdej z nich wychodzą dwie głowy węża. druga strona jest nieczytelna. jeśli ktoś zetknął się z taką monetą proszę o pomoc

    Komentarz - autor: przemek — 28.02.2012 @ 2:46 pm

  11. Podobno w starożytności był czas, gdy w wieńczeniu głów zwycięzców liście selera były ważniejsze od laurowych, co utrwalono na greckich i rzymskich monetach. Szukam przykładów motywu selera na monetach. Jedyny spotkałem na tej stronie. Bardzo proszę o zgodę na wykorzystanie Pani fotografii w przygotowywanym opracowaniu poświęconym temu przedłużającemu młodość warzywu. Będę wdzięczny za podpowiedź gdzie jeszcze szukać motywu selera na monetach i pomoc w dotarciu do źródeł, oraz foto w lepszej rozdzielczości.
    PS
    Co znaczy skrót ANS
    Z najlepszymi życzeniami wszelkiej pomyślności Władysław Edward Kostkowski
    ladiwek@wp.pl

    Komentarz - autor: Władysław Edward Kostkowski — 14.05.2012 @ 12:47 pm

  12. Na monetach Selinuntu tradycyjnie jest seler 🙂 Natomiast zdjęcie nie jest moje, więc nie mogę udzielić zgody na jego wykorzystanie w publikacji, więcej w tej sprawie, podobnie jak w kwestii źródeł postaram się w najbliższym czasie napisać na maila (proszę mi o tym przypomnieć, gdybym zapomniała!). ANS = American Numismatic Society

    Komentarz - autor: ferengis — 14.05.2012 @ 1:41 pm

  13. Ciekawe mqnety.Posiadam spinki zrobione z monet niewiadomego pochodzenia,Na jednej stronie glowa jakiegos wladcy na drugiej stronie siedzaca owieczka i napis POM.Czy zna ktos pochodzenie tych monet.

    Komentarz - autor: pompeje — 03.03.2014 @ 3:38 pm

  14. Byłoby łatwiej, gdyby dało się zobaczyć skany albo zdjęcia tych monet.

    Komentarz - autor: ferengis — 20.11.2014 @ 1:42 am


RSS feed for comments on this post. TrackBack URI

Skomentuj

Wprowadź swoje dane lub kliknij jedną z tych ikon, aby się zalogować:

Logo WordPress.com

Komentujesz korzystając z konta WordPress.com. Wyloguj /  Zmień )

Zdjęcie na Facebooku

Komentujesz korzystając z konta Facebook. Wyloguj /  Zmień )

Połączenie z %s

Blog na WordPress.com.

%d blogerów lubi to: