Ta strona nie jest katalogiem, ale prezentuje najważniejsze typy monetarne miast greckich, niektórych władców, a także tych miast lub państw, które biły monetę uważaną ze względów stylistycznych za „grecką” (nieco więcej informacji na ten temat tutaj). W przyszłości zamierzam dodać również podstawowe informacje o monetach rzymskich. Nie pokazuję wszystkich emisji, których wygląd zmieniał się zarówno pod względem przedstawienia jak i stylu, ale starałam się wybrać typy najbardziej charakterystyczne i najpowszechniejsze dla danego emitenta (w przyszłości planuję poszerzyć tę tabelkę o informacje o innych ważnych odmianach). Na razie ograniczam się do podstawowych informacji: wizerunki awersu i rewersu (informacje, które często można odnieść do różnych emisji) oraz nominał, datowanie i referencja (te dane dotyczą konkretnego egzemplarza pokazanego na zdjęciu). O najciekawszych typach będę pisać więcej w notkach na blogu.
Grecja właściwa
![]() Argos |
A: Protoma wilka R: Litera A wpisana w quadratum incusum AR triobol, ok. 270-250 |
![]() Ateny |
A: Głowa Ateny w hełmie attyckim R: Sowa, gałązka oliwna AR tetradrachma, przed 421 |
![]() Egina |
A: Żółw morski R: Quadratum incusum podzielone na pięć części AR stater, ok. 480-457 |
![]() Eretria (Eubea) |
A: Krowa R: Ośmiornica w quadratum incusum AR didrachma, ok. 500-465 |
![]() Karystos (Eubea) |
A: Krowa karmiąca cielę R: Kogut AR stater, 1 połowa III w. |
![]() Korynt |
A: Pegaz, litera koppa R: Głowa Ateny w hełmie korynckim AR stater, 346-307 |
![]() Liga eubejska |
A: Głowa nimfy Eubei R: Krowa AR tetradrachma, ok. 357-338 |
![]() Olimpia (Elida) |
A: Orzeł rozszarpujący zająca R: Piorun AR drachma, ok. 244-208 |
![]() Sykion |
A: Chimera R: Gołąb w wieńcu AR stater, ok. 380-360 |
![]() Teby |
A: Tarcza beocka R: Amfora AR stater, ok. 425-400 |
Macedonia i Tracja
![]() Abdera |
A: Siedzący gryf R: Głowa Apollina AR stater, ok. 375-360 |
![]() Akanthos |
A: Lew atakujący byka R: Quadratum incusum AR tetradrachma, ok. 525-500 |
![]() Maroneja |
A: Koń R: Winorośl w quadratum incusum AR tetradrachma, ok. 386-348 |
![]() Mende |
A: Dionizos na ośle R: Winorośl w quadratum incusum AR tetradrachma, ok. 460-423 |
![]() Thasos |
A: Głowa Dionizosa w wieńcu z bluszczu R: Herakles AR tetradrachma, 146-50 |
![]() Filip II |
A: Głowa Apollina R: Biga AV stater, 323-315 (emisja pośmiertna) Le Rider 581 |
![]() Aleksander III (Wielki) |
A: Głowa Heraklesa R: Zeus Aetoforos AR tetradrachma, 332-326 |
![]() Demetrios Poliorketes |
A: Nike na dziobie statku R: Kroczący Posejdon AR tetradrachma, ok. 300-295 SNG Oxford 3243 |
Magna Graecia i Sycylia
![]() Akragas |
A: Orzeł R: Krab AR didrachma, ok. 510-480 |
![]() Gela |
A: Jeździec R: Protoma boga rzeki (byk z ludzką głową) AR tetradrachma, ok. 480-475 |
![]() Himera |
A: Kogut B: Krab AR didrachma, 483-472 |
![]() Naxos |
A: Głowa Dionizosa B: Kiść winogron AR drachma, ok. 520-500 |
![]() Posejdonia |
A: Kroczący Posejdon R: Byk AR nomos, ok. 470-445 |
![]() Selinunt |
A: Liść dzikiego selera R: Quadratum incusum podzielone trójkątami w wiatrak AR didrachma, ok. 520-500 |
![]() Syrakuzy |
A: Kwadryga R: Głowa nimfy Aretuzy i cztery delfiny AR tetradrachma, ok. 460-440 |
![]() Zankle-Messana |
A: Delfin i wygięta w półksiężyc linia symbolizująca port w Zankle R: Podział na kwadraciki, muszla przegrzebka w jednym z nich AR drachma, ok. 520-510 |
Azja Mniejsza i wyspy
![]() Byzantion |
A: Byk stojący na delfinie R: Quadratum incusum podzielone na cztery części AR siglos, ok. 340-320 |
![]() Chios |
A: Siedzący sfinks R: Quadratum incusum podzielone na cztery części AR tetradrachma, ok. 380-350 |
![]() Efez |
A: Pszczoła R: Protoma jelenia AR tetradrachma, 387-295 |
![]() Kyzikos |
A: Mały Herakles, poniżej tuńczyk* R: Quadratum incusum El hekte, V-IV w. Von Fritze I 208 |
![]() Milet |
A: Głowa Apollina R: Lew AR drachma, ok. 259-246 |
![]() Rodos |
A: Głowa Heliosa R: Róża AR tetradrachma, 205-190 |
Wybrzeża Morza Czarnego
![]() Istros |
A: Dwie głowy (Dioskurowie?) R: Orzeł na delfinie AR drachma, IV w. SNG BM Black Sea 244 |
* Kyzikos ma niezwykle bogaty repertuar wizerunków na awersach, cechą charakterystyczną mennicy jest występujący zawsze tuńczyk.
Najważniejsze skróty stosowane w numizmatyce:
AV – złoto
AR – srebro
El – elektron
AE – brąz
Katalogi:
BMC – Catalogue of Greek Coins in the British Museum
RIC – Roman Imperial Coins
SNG – Sylloge Nummorum Graecorum
Wszystkie zdjęcia pochodzą z serwisu CoinArchives.
Dokładne dane bibliograficzne do podawanych na tej stronie referencji można znaleźć tutaj.
Batdzo ciekawa stronka !
Pozdrawiam
Komentarz - autor: Fruti — 16.10.2009 @ 5:04 pm
Bardzo dobra strona. Gratuluję i będę wdzięczny jako internauta za jej dalszy rozwój.
Nie jestem znawcą ale tak jak się przyglądam zaprezentowanej monecie tebańskiej, to wzbudza moje wątpliwości to jakie naczynie przedstawione jest na rewersie. Według opisu jest to amfora ale mi się wydaje, ze jest to krater wolutowy. Ucha czy też imadła jak kto woli wystają ponad wylew i po środku otworów znajduje się „kropka” (może imitacja woluty), szyjka też dość gruba. Brzusiec pasuje do jednego i do drugiego. Czy są jakieś inne źródła, które pozwalają stwierdzić, że to amfora?
Pozdrawiam
Komentarz - autor: ehnita — 19.11.2009 @ 12:07 am
@ ehnita – bardzo celna uwaga 🙂 W numizmatyce zanadto często tak bywa, że jak ktoś kiedyś coś napisał, tak wszyscy potem powtarzają bezmyślnie. Sama mam taki problem z monetami ptolemejskimi, których jeden element został ok. 100 lat temu opisany jako „berło lotosowe”, sęk w tym, że poza tym opisem takie zwierzę nie istnieje, ale wszyscy zamieszczają je w opisach, zamiast zastanowić się, co to tak naprawdę jest.
A wracając do monety tebańskiej, to istotnie bliższe przyjrzenie się górnej części naczynia wskazywałoby na krater, aczkolwiek zapewne zadecydowały proporcje brzuśca, nieco bliższe amforom. Pooglądałam sobie na CoinArchives różne monety, które pojawiają się na hasło „amphora” i różne bardzo są przedstawione tam naczynia (włącznie z „jednouszną amforą”, co poniekąd jest oksymoronem, ale są też np. dość typowe amfory transportowe), więc nie wiem, czy przypadkiem nie jest tak, że jest to relikt czasów, kiedy nikt się aż tak bardzo typologią nie przejmował, i po prostu „amfora” znaczyło tyle co „waza”. Hasło „krater” pokazuje kilka wpisów niemieckich, angielskie „crater” żadnych, natomiast jeden z tych niemieckich jako krater opisuje typowy kantaros… Z ciekawości przy najbliższej okazji zapytam kolegi, które jest stricte numizmatykiem, co o tym sądzi.
Komentarz - autor: ferengis — 19.11.2009 @ 1:14 am
Przyjrzałem się również innym monetom na tej stronie i w większości przypadków faktycznie wygląda to, patrząc na proporcje, jak amfora, tak więc pewnie dałem się zwieść przesadnemu formalizmowi. Pytając o inne źródła byłem ciekaw czy są np jakieś pośrednie przekazy, które pozwoliły by taki symbol interpretować i to skąd się on wziął. Tak jak dla Aten nie budzi wątpliwości sowa tak ciekawe jest czy w lokalnych mitach czy opisach dało by się doszukać interpretacji, czy to krater czy amfora.
Komentarz - autor: ehnita — 19.11.2009 @ 10:59 pm
Wiesz, to może być tak, że naprawdę ktoś kiedyś napisał „amfora” i zostało 🙂 Jak dla mnie te woluty są dość przekonujące – przeszukałam moje pokaźne zasoby zdjęć i nie znalazłam amfor, które by miały tak ukształtowane imadła – teoretycznie w tych bardzo ozdobnych naczyniach italskich mogłoby się coś takiego znaleźć, ale one z kolei nie miałyby szansy znaleźć się na monecie beockiej. Muszę dorwać tego kolegę i odpytać. Albo zapytam prof. Mielczarka – i tak muszę do niego napisać. W jego książce, nawiasem mówiąc, też jest amfora. Ale te woluty nie dają mi spokoju.
Komentarz - autor: ferengis — 20.11.2009 @ 12:21 am
dzieki mialem prae domowa xD
Komentarz - autor: aga — 14.01.2010 @ 6:14 pm
Panowie pragnę zwrócić uwagę iż pokazujecie wizerunki monet na przykładach kopii i to dość marnie wykonanych np. złota moneta Filipa II ( rewers/oraz awers trochę mocno różnią się od oryginalnych monet) no ale fajny pomysł na stronke :P.
Komentarz - autor: F. — 17.10.2010 @ 10:03 pm
Wszystkie zdjęcia monet na tej konkretnej podstronie pochodzą z serwisu Coin Archives, który pokazuje monety z aukcji – więc ewentualne kwestie kopia/autentyk należy raczej kierować do konkretnych domów aukcyjnych. Zdjęcia monet umieszczane w notkach na blogu są robione w muzeach (głównie British i Pergamonmuseum). Na podstawie samego zdjęcia nie sposób stwierdzić, czy moneta jest kopią, miałam w rękach (w muzeach i na wykopie) i świetne stany zachowania, i najróżniejsze odmiany stylistyczne, więc po samym wyglądzie stempli na reprodukcji nie podjęłabym się wyrokowania co do autentyczności. Być może któraś z akurat „zacytowanych” monet jest falsem, ale mieli je w rękach specjaliści z największych domów aukcyjnych…
A tak poza tym jestem kobietą w liczbie pojedynczej, co chyba nietrudno zauważyć, oglądając bloga…
Komentarz - autor: ferengis — 17.10.2010 @ 10:51 pm
Zaledwie kilka wieków wcześniej narodził się pieniądz monetarny ( prawdopodobnie w Lidii VII w.p.n.e) i już taka dokładność i precyzja wykonania.
Wspaniałe odwzorowanie detali. Stemple mennicze wykonywali prawdziwi mistrzowie. Monety te były wzorem dla mennictwa rzymskiego, które może nie jest takiej urody, ale także zachwyca na swój sposób, mam na myśli monety republiki.
Stronka jest bardzo przejrzysta i przyjemna- dziękuję.
Komentarz - autor: ceram — 30.01.2011 @ 10:42 pm
witam. znalaazłem monetę na której jest orzeł który ma dwie szyje a z każdej z nich wychodzą dwie głowy węża. druga strona jest nieczytelna. jeśli ktoś zetknął się z taką monetą proszę o pomoc
Komentarz - autor: przemek — 28.02.2012 @ 2:46 pm
Podobno w starożytności był czas, gdy w wieńczeniu głów zwycięzców liście selera były ważniejsze od laurowych, co utrwalono na greckich i rzymskich monetach. Szukam przykładów motywu selera na monetach. Jedyny spotkałem na tej stronie. Bardzo proszę o zgodę na wykorzystanie Pani fotografii w przygotowywanym opracowaniu poświęconym temu przedłużającemu młodość warzywu. Będę wdzięczny za podpowiedź gdzie jeszcze szukać motywu selera na monetach i pomoc w dotarciu do źródeł, oraz foto w lepszej rozdzielczości.
PS
Co znaczy skrót ANS
Z najlepszymi życzeniami wszelkiej pomyślności Władysław Edward Kostkowski
ladiwek@wp.pl
Komentarz - autor: Władysław Edward Kostkowski — 14.05.2012 @ 12:47 pm
Na monetach Selinuntu tradycyjnie jest seler 🙂 Natomiast zdjęcie nie jest moje, więc nie mogę udzielić zgody na jego wykorzystanie w publikacji, więcej w tej sprawie, podobnie jak w kwestii źródeł postaram się w najbliższym czasie napisać na maila (proszę mi o tym przypomnieć, gdybym zapomniała!). ANS = American Numismatic Society
Komentarz - autor: ferengis — 14.05.2012 @ 1:41 pm
Ciekawe mqnety.Posiadam spinki zrobione z monet niewiadomego pochodzenia,Na jednej stronie glowa jakiegos wladcy na drugiej stronie siedzaca owieczka i napis POM.Czy zna ktos pochodzenie tych monet.
Komentarz - autor: pompeje — 03.03.2014 @ 3:38 pm
Byłoby łatwiej, gdyby dało się zobaczyć skany albo zdjęcia tych monet.
Komentarz - autor: ferengis — 20.11.2014 @ 1:42 am